12/04/20214 Minutes

In zijn column schrijft Adam Oostenbrink eerlijk over de realistische kant van zijn ontwerppraktijk.

Dit is de eerste van een serie columns voor Creative Cafe, die niet alleen maar over mijn jaloersmakend succesvolle praktijk hoeft te gaan werd mij verzekerd, gelukkig maar, want die heb ik niet.

Laatst sprak ik met een opdrachtgever (een tassen-ontwerper), en we kwamen tot de conclusie dat we af en toe een nogal saai leven hebben. Het ontwerp vak bestaat dan vooral uit regelen, productie-begeleiding, in mijn geval het uitwerken van een huisstijl die ik niet eens zelf bedacht heb en freelance werken aan een pitch (die vervolgens niet door is gegaan), in zijn geval werken aan een tassenlijn voor een winkel-keten waarvan ik de naam niet mag noemen, omdat hij er niet echt trots op is. Het werk is niet vervelend, het betaald goed (en daar doe je het ook voor) je biedt de service en natuurlijk hoop je dat de volgende klus van die opdrachtgever wel meer vrijheid zal bieden. Maar het werk haalt het portfolio in elk geval niet.

Dat zijn dingen waarover ik nooit iemand hoor vertellen. Maar het is wel de realiteit voor veel ontwerpers en bureaus, er gaat veel tijd zitten in opdrachten die de schoorsteen laten roken. Misschien zegt niemand dat hardop omdat de samenleving van ons verlangt dat we succesvol zijn, of omdat we als ontwerpers niet mogen zeuren, we zijn tenslotte vrij.

Dat deed me denken aan een citaat van Oscar Wilde: ‘Zij die weten wat ze willen worden, rechter, zeeman, boekhouder of winkelier, zullen dat ook worden, dat is hun straf. Maar zij die geen idee hebben en een dynamisch en artistiek leven willen leiden, moeten elke dag kiezen wie ze willen zijn. Zij zijn elke dag vrij: dat is hun beloning.’

Maar dan blijkt er in dat artistieke leven opeens weinig te kiezen, want de deadlines moeten worden gehaald. En toch prijs ik me gelukkig, want ik weet dat er altijd weer een periode aanbreekt waarin ik mag kiezen wie ik wil zijn. Sterker nog: waarin ik MOET kiezen wie ik wil zijn, want naast de verplichtingen is het voor mij van levensbelang om zorg te dragen voor mijn eigen ontwikkeling. Om vrij werk te maken, vrij werk omwille van het experiment, vrij werk voor de verkoop, vrij werk dat nieuwe ideeën of nieuw werk genereert.

Mijn opdrachtgever zit inmiddels in Italië, hij reist langs een aantal kleine tassen-fabrikanten en investeert in een grote nieuwe opdracht waarin wel uitdaging zit, een opdracht die hij naar zijn eigen hand kan zetten. Ikzelf heb het grootste deel van de noodzakelijke opdrachten afgerond en werk aan een presentatie van vrij werk op een design festival in Den Haag deze zomer. Morgen ga ik naar Grafische Werkplaats om de hoek om een aantal letterpress experimenten te doen. Mooi vooruitzicht, maar eerst nog even 75 beelden scannen voor een uitgave…